خلاصه فصل سوم (کاربرد رهبری)

کلمه سبک یعنی راهی که رهبران ازطریق آن درپیروان خویش نفوذ میکند

تفاوت سبک های رهبری کره ای وژاپنی:

درژاپن توجه فوق العاده ای به مدیریت منابع انسانی میشود مدیران امریکایی بسیاری ازاعمال مدیران ژاپنی را سرمشق قراردادند کیفیت تولید،خدمات واستخدام برای همه ی عمر به سرعت مورد توجه قرارگرفت.اخیرا کره دربسیاری موارد از ژاپن هم جلوتر افتاده است دربعضی روشها کره ایها شبیه ژاپنی هاهستند.مدیران کره ای از کار گروهی،مشرکت کارکنان،حداقل سلسله مراتب وتاکید روی نیازهای شخصی کارکنان حمایت میکنند.

تئوری xکه سبک قدیمی وآمرانه ی رهبری است وتئوریy که سبک حمایتی وانسانی است نیز به رهبری مربوط میشود.اندیشه «مسیر-هدف»بستگسی زیادی به سبکهای رهبری آمرانه،حمایتی،مشارکتی وپیشترفت-مدار دارد

شبکه مدیریت که یکی از نگرشهای بسیار معروف درتعیین سبکهای رهبری مدیران اجرایی است توسط رابرت بلیک و جین موتون مطرح شده است.

مدیریت به سبک(1و1) درشبکه مدیریت بی ثمر یامدیریت بی قید گفته میشود (توجه به تولید وافراد کم)

مدیریت به سبک (9و1) مدیریت باشگاهی گفته میشود (توجه زیادبه تولیدوتوجه کم به کارکنان)

مدیریت به سبک(1و9) مدیریت وظیفه یا مستبدانه نامیده میشود(توجه بسیاربه تولیدوبی توجهی به کارکنان)

مدیریت به سبک (5و5) مدیریت بینا بینی یا میانه گفته میشود ( توجه متوسط به تولید وکارکنان)

مدیریت به سبک (9و9)مدیریت تیمی یا دموتراتیک گفته میشود (توجه بسیارهم به تولیدوهم به کارکنان)

مدیران سیستم 1(مستبدواستثمارگر): همه تصمیمات مربوط به کار راخودشان میگیرند.چون اعتمادی به کارکنان ندارند کسی که نتواند به اهداف مورد نظرمدیر برسدتهدید وتنبیه میشود.

مدیران سیستم 2(مستبد وخیروخواه): این مدیران دستور صادر میکنند ولی فرودستان آزادی مختصری در اظهارنظر درباره ی ان دستورها دارند.کارکنانی که به اهداف موردنظر مدیران میرسند پاداش میگیرند.

مدیران سیستم 3(مشاوره ای): این گونه مدیران به کارکنان اطمینان دارند وکارکنان میتوانند درباره یوظایف خودشان تصمیم بگیرند.مدیران برای برانگیختن کارکنان به جای تنبیه از تشویق استفاده میکنند

مدیران سیستم4(مشرکتی): این مدیران به کارکنان اطمینان دارندوتعامل بین آنها باصداقت،کمال دوستی واعتماد برقرار است.این سیستم ،سیستم ایده لیکرت است.اهداف تعیین میشوند وتصمیمات مربوط به کار توسط گروه اتخاذ میشوند مدیران برای انگیزش فرودستان نهتنها از پادشهای مالی استفاده نمیکنند بلکه میکوشند تادرکارکنان احساس اهمیت وارزش ایجاد میکنند

«رابرت تانن بام»و«وارن اشمیت» اولین نظریه پردازان درانتخاب سبک رهبری که پیشنهاد میکنند که در انتخاب سبک رهبری باید یه سه نیرو توجه شود:الف) نیروهایی که درمدیران است ب) نیروهایی که درفرودستان وجود دارد. ج) نیروهایی که دروضعیت وجود دارد

-یک مدیر هنگامی به فرودستان اجازه مشارکت وآزادی میدهدکه:

1- آنها اشتیاق،استقلال،آزادی عمل داشته باشند

2- طالب داشتن مسئولیت تصمیم گیری باشند

3- اهداف سازمانی را تشخیص دهند

4- به اندازه کافی برای حل اثربخش مشکلات سازمان دانش آموخته وتجربه دیده باشند

5- اداره تجربه ی مدیریت مشارکتی باشند

-عواملی که براثربخشی رهبر تاثیرمیگذارد شامل: شخصیت رهبر*تجربه های گذشته* انتظارات*انتظارات ورفتارمدیران عالی*خصوصیات،انتظارات و رفتارفرودستان*نیازمندیهای شغل*خط مشیهاوفرهنگ سازمانی وانتظارات ورفتارهمکاران میباشد.

- طبق مطالعات دانشگاه اوهایو وهدسی وبلانچارد وسبک عمده را دررهبری مطرح میکنند:

1-سبک وظیفه: دراین سبک رهبر نقشهای فرودستان را تعیین وتعریف میکند(چه چیز،چه وقت،و...)یعنی وظایف برای آنها تشریح میشود.

2-سبک رابطه:دراین سبک، رهبر باهریک از اعضای گروه روابط نزدیک وشخصی دارد.دراین شرایط ارتباطات باز،وحمایتهای روان شناختی واحساسی وجود دارد

-عامل بلوغ وارد شده درمدل«هرسی» و«بلانچارد»توسط سرمعیار توصیف شده است: 1- میزان انگیزه برای پیشرفت 2- اشتیاق قبول مسئولیت 3- میزان تحصیلات وبا تجربه

چهار سبک رهبری:

1-سبک دستوری: دراین سبک، وظیفه مداری درسطح بالا و رابطه مداری درسطح پایین است است وهنگامی که پیروان در سطح خیلی نازل بلوغ باشند اثربخش است

2- سبک توجیهی: دراین سبک وظیفه-مداری درسطح بالا و رابطه-مداری درسطح بالاست وهنگامی که پیروان درسطح بلوغ پایینی باشند اثربخش است

3-سبک مشارکتی: دراین شیوه،وظیفه-مداری درسطح پایین، رابطه- مداری درسطح بالاست وانگاه که پیروان درسطح بالای بلوغ میباشند اثربخش است.

4- سبک تفویضی:دراین سبک، رابطه-مداری درسطح پایین و وظیفه-مداری هم درسطح پایین است وهنگامی سطح بلوغ پیروان بسیار بالا باشد اثربخش است.

مدل رهبری وروم-ایتون

یکی از مهمترین وظایف رهبران، تصمیم گیری است رهبرانی که تصمیمات صحیح وبه موقع میگیرند،اثربخش ترند.برای بالا بردن رضایت،بهره وری وکاهش فشارعصبی،از متغیرهای مهم سازمانی مشارکت محسوب میشود که تاثیرعمده ای براثربخشی دارد.وروم و ایتون پس از مطالعات فراوان نتیجه گرفتند، رهبران اغلب یکی یکی از پنج سبک متمایز رابرای رسیدن به هدف، برمیگزینند:

سبک رهبری توصیف

1-مستبدانه(a) رهبرباهمان اطلاعاتی که دردست دارد،مشکل را حل میکندو خودبه تنهایی

تصمیم میگیرد

2-مستبدانه (d) رهبر،اطلاعات لازم را از کارکنان میگیرد.ولی به تنهایی تصمیم میگیرد

3-مشاوره ای(a) رهبر،مشکل را انفرادی باکارکنان درمیان میگذارداما بعدخودش تصمیم میگیرد

4-مشاوره ای(d) رهبر،مشکل رادرجلسه گروهی باکارکنان درمیان میگذارداماخودش تصمیم میگیرد

5-تصمیم گیری گروهی رهبر،مشکل را درجلسه گروهی درمیان میگذاردوتصمیم ازطریق اجماع گرفته میشود

رهبری که ازطریق مشارکت تصمیم گیری میکند،این امتیازرا دارد کهحمای وپذیرش کارکنان را پیش ازرهبری که خودش به تنهایی وبه سرعت تصمیم میگیرد،به دست آورد.

براساسذ مدل وروم-ایتون: عمده ترین وظیفه رهبری،انتخاب استرتژی تصمیم گیری خاص است که منافع بالقوه را حداکثروهزینه را حداقل نماید.درتوضیح چگونگی این امرباید به لزوم پاسخگویی رهبران به سوالات اساسی درباره وضعیت وقوانینی که برآن متکی هستند،اشاره کرد.

تبعیض نسبت به زنان

زنان با وجودی که بیش ازنیمی ازجمعیت جهان را تشکیل میدهندونیمی از نیروی کارهرکشور راتشکیل میدهند اما دربسیاری از فرهنگها،آنها فاقد قدرتهای اقتصادی-سیاسی هستند وهدف باورهای نادرست بعضی ازاشخاص هستند که میگویند (زنان درخصوصیات فردی نامطلوب وجه مشترک دارندوبسیار شبیه یکدیگرند)که این گواه برآشکاربودن تبعیض آنهادرجمعیت است مانند محروم ماندن زنان از آموزش-شغل- وسازمانهای اجتماعی

استاین برگ وشاپیرو معتقدند: زنان،جمعیت را افزایش میدهنداما به ندرت دیده میشوندکه آنرا اداره کنندنیروهای قدرتمندوزیرکی وجود دارد که مانع پیشرفت انها میشوند،این نیروهاعبارت انداز:

1-تصورات هردوجنس (زن ومرد) بر برتری مدیران مرد:دربعضی جوامع اعتقادات غلطی وجود دارد که چون مردها دارای اعتماد به نفس بالا- قاطع ومسلط ترند،برای امور اداری ومدیریت برگزیده هستند واین اعتقاد را برای زنان به صورت عکس بیان میکنند انان معتقدند که زنان با وجود خصوصیاتی همچون احساسی بودن-غیرفعال-مطیع درامور اداری ومدیریت،تجربه کافی نداشته وازعهده این امور برنخواهندآمد

2-تصورات عده ای دیگر ازجوامع این است که اگر مردی درکاری موفق شود به دلیل عوامل درونی (سعی وتلاش وکوشش) مرد است اما اگر همین کارتوسط زن باموفقیت به انجام برسدبه دلیل عوامل بیرونی(شانس-ساده بودن کار)است که این موفقیت توسط مرد به پاداش وترفیع می انجامداما درمورد زنان به دلیل عوامل بیرونی با دریافت امتیازات کمتر همراه است

3-زنان درموردمسیر شغلی شان انتظارات کمتری از مردان دارند،مثال:تحقیقات(می جر کونار)که بر روی دانشجویان پسر ودختر،که از آنها سوال شدکه حقوق کارشان در شروع ودرطی سال را خودشان تعیین کنند که دختران حقوق خود را درطی دو دوره کمترازپسران درخواست کردند این یکی از دلایلی است که باعث جاودانه نمودن (طراز دومی) زن دربرخی ازسازمانهاستاین میتواند نشان دهنده این موضوع باشدکه زنان در رده های پایین تری حضوری بیش ازاندازه ودرشغلهای بالای سازمان حضوری بسیار کم رنگ دارند

در خلاصه باید گفت: طبق مطالعات موجود مردان وزنان نه در عملکرد ونه در مقام مدیریت ونه در خصوصیات فردی تفاوت زیادی باهم ندارند چراکه در خصوصیات فردی:با وجود ویژگی های مردان همچون(قاطعیت آگاهی و...) زمانی که این ویژگی ها را مقایسه میکنیم مشاهده میشود که در این خصوصیات (قاطعیت-اعتمادبه خویش-واگاهی)زنان سر آمدمردان هستند ودر عملکرد شغلی :تحقیقاتی روی 2000مدیر مرد و زن انجام شد که نتیجه یکسانی بدست آمد وتفاوتی در عملکرد شغلی زن ومرد وجود ندارد

رهبری معلولان :

به کار گیری انان در سازمان،آنان را از دریافت کنندگان مالیات به پرداخت کنندگان مالیات مبدل میسازد معلول کسی است که از نظر جسمی وروانی دارای نقصی است که به طور طبیعی یک یا چند فعالیت عمده زندگیش را محدود میکندو((معلول مستعد:کسی است کهقادر است کلیه نیازمندیهای یک برنامه را علی رغم معلولیت برآورده سازد)) اما این به این معنی نیست که نمی تواند در سازمان وظایفی را بر عهده بگیرد بلکه با وجود تکنولوژی های پیشرفته به کار گماردن معلولان بر انگیزه های انسانی می افزاید همچنین بعضی از اینان افرادی باهوش ومطلع هستند که وجودشان برای سازمان الزامی است اما باید به حساسیت بیش از اندازه انان توجه داشت که در صورت عدم توجه به نشیب های روحیه انها تعارضها درسازمان مضاعف میشود (درامریکا از بیش از20میلیون معلول،7معلول در موسسات مختلف استخدام شده اند

*بایدتوجه داشت که در سازمان میتواندافرادمعلول موثرترواقع شوند مثلا (دوپونت) دربررسی که از1452کارمند که هرکدام به طریقی معلولی داشتند به عمل اورد به این نتیجه رسید که 1-96% درامنیت وسلامت داخل وخارج سازمان 76% ازلحاظ توجه ودقت 91%ازلحاظ عملکرد شغلی نمره های بالاتری ویا متوسط کسب کردنداگر مدیری در بدو سازمان از این افراد استفاده نمایند به نفع شرکت است زیرا انان نسبت وفاداریشان به شرکت وهمچنین احساس مسئولیتشان از افراد عادی ،نه تنها کمتر نیست بلکه در مواردی بیشتر نیز میباشد

تست فصل سوم:

a) درکدام سبک مدریت است که توجه زیاد به کارکنان و توجه کم به تولید می شود؟

1-سبک(1و9) 2-سبک (9و1) 3-سبک (1و1) 4-سبک (9و9)

b) مدیران این سیستم درمقابل کارکنان خود تا حدودی انعطاف پذیرند زیرا نسبتا به انان اعتماد دارند:

1-مدیران سیستم 1 2-مدیران سیستم 2 3-مدیران سیستم 3 4-مدیران سیستم 4

c) مدیریت سبک (9و9)را چه مدیریتی نامیده اند؟

1-مدیریت بی قید 2-مدیریت باشگاهی 3-مدیریت تیمی 4-مدیریت میانه

d) مدیران سیستم 3را چه مینامند؟

1-مشارکتی 2-مشاوره ای 3-مستبد وخیرخواه 4-مستبد واستثمارگر

e) کدام یک از گزینه های زیر جزء نیروهای که باید قبل ازانتخاب سبک رهبری توجه شود نیست؟

1-نیروهای که در مدیران است 2-نیروهایی که در فرودستان وجود دارد

3-نیروهایی که در وضعیت موجود است 4-نیروهایی که در دانش وتجربه مدیران است

f) چگونگی اثروضعیت کار برمدیربه چه چیزی بستگی دارد؟

1-دانش 2-تجربیات 3- تفکر 4-زمینه ذهنی

g) عواملی که بر اثربخشی رهبر اثر میگذارد کدامیک از موارد زیراست؟

1-شخص رهبر 2-تجربه های گذشته 3-تجربه های فرودستان 4-نیازمندی های شغل

h) نگرش معروف در اموزش وبهبود مدیریت چه نام دارد؟

1-نگرش رهبری 2-نگرش وضعیت 3-نگرش تجربه 4-نگرش ذهنی

i) کدامیک از موارد زیر جزء3معیار توصیف شده در مورد عامل بلوغ وارد شده در مدل هدسی وبلانچارد نیستند؟

1-میزان انگیزه برای پیشرفت 2-خط مشیها وفرهنگ سازمانی

3- اشتیاق قبول مسئولیت 4-میزان تحصیلات ویا تجربه

j) رهبری وضعیتی یک .................. است

1-مدل 2-تئوری 3 -نگرش علمی 4-روش تجربی

k) تعریف زیر مربوط به کدامیک از سبکهای زیر است

((دراین سبک وظیفه-مداری درسطح بالا و رابطه درسطح بالاست وهنگامی که پیروان در سطح بلوغ پایینی باشد اثربخش است))

1-سبک دستوری 2-سبک توجیهی 3-سبک مشارکتی 4-سبک تفویضی

l) براساس مدل( وروم- ایتون)مهمترین وظیفه رهبری چیست؟

1-برنامه ریزی 2-تصمیم گیری 3 -کنترل 4-سازماندهی

m) کدام عمل به رهبران ویژگی اثربخش رامیدهد (براساس مدل ایتون-وروم)

1-استفاده حداکثر از کمترین منابع دردسترس 2-حداقل کردن هزینه ها بدون توجه به کیفیت

3-اتخاذ تصمیمات صحیح وبه موقع درشرایط مختلف 4-اتخاذ بهترین سبک رهبری

n) ازجمله متغیرهای سازمانی دربالا بردن رضایت شغلی،بهره وری وکاهش فشارعصبی چیست؟

1-اثربخشی کارکنان 2-کارآمدی رهبری 3- تصمیمات فردی 4-مشارکت

o) چه عواملی تعیین کننده بهترین استرتژی درشرایط مختلف درسازمان میباشد؟

1-وضعیت سازمان 2-میزان منابع 3-میزان هزینه ها 4-سبک رهبری

p) بهترین سبک رهبری ارائه شده توسط (وروم-ایتون) برای رسیدن به هدف؟

1-مشاوره ای a 2-مستبدانهb 3- تصمیم گیری گروهی 4-موارد 1و3

q) یکی ازمهمترین وجوه تمایز رهبرانی که از طریق مشارکت تصمیم گیری میکنندنسبت به رهبرانی که از این طریق تصمیم گیری نمیکنندچیست؟

1-داشتن امتیازات حمایت وپذیرش ازطرف کارکنان 2-داشتن مقبولیت دراجرای استراتژیهای سازمان

3-داشتن حق هدف گذاری درسازمان 4-داشتن امنیت شغلی دراجرای سبک رهبری

r) مدل(وروم-ایتون) کلیدی بودن کدام یک ازعوامل زیر را تایید میکند؟

1-تصمیم گیری 2-اثربخشی 3-سبک رهبری 4-مشارکت

s) استاین برگ وشاپیرو درمورد مدیریت زنان معتقدندکه:

1-زنان درخصوصیاتفردی نامطلوب وجه مترک دارند وبسیار شبیه یکدیگرند

2-زنان،جمعیت را افزایش میدهند ولی به ندرت دیده میشود که انرا اداره میکنند

3-زنان در موردمسیر شغلی شان انتظارات کمتری از مردان دارند

4-مدیریت زنان ومردان تفاوتی ندارند

t) باورهای قالبی غلط نشان میدهد که:

1-مردان از زنان قویترند 2-زنان از مردان قابلترند 3-مردان وزنان تفاوتی ندارند 4-هیچکدام

u) نتایج تحقیقات ((می جر-کونار)) که برروی دانشجویان برای درخواست حقوق انجام شد منجر به چه موردی شد؟

1-انتظارات کمتر زنان ازخودشان کمک بزرگی به جاودانه نمودن مقام (طراز دومی) زن در سازمان میباشد

2-درباور همگان یکی از خصوصیات فردی که ضامن مدیریت اثربخش است (مذکربودن)است

3-به دلیل عدم موفقی زنان در وظایفشان،آنها راتنبیه میکنند

4-زنان درافزایش جمعیت تاثیر دارند ولی به ندرت سازمانی را اداره میکنند